Ένα παιδί κατέστρεψε έναν πίνακα αξίας εκατομμυρίων λιρών του Αμερικανού καλλιτέχνη Μαρκ Ρόθκο σε μουσείο του Ρότερνταμ της Ολλανδίας, σύμφωνα με το BBC.
Εκπρόσωπος του Μουσείου Boijmans Van Beuningen δήλωσε ότι εξετάζει τα «επόμενα βήματα» για την αντιμετώπιση του έργου του Ρόθκο Grey, Orange on Maroon, No. 8.
Η ζημιά σημειώθηκε κατά τη διάρκεια μιας στιγμής κατά την οποία ο πίνακας δεν φυλασσόταν, σύμφωνα με δηλώσεις εκπρόσωπου του μουσείου στο στο ολλανδικό μέσο ενημέρωσης Algemeen Dagblad (AD) την περασμένη εβδομάδα. Ενώ, σύμφωνα και πάλι με εκπρόσωπο του μουσείου η ζημιά ήταν «επιφανειακή», προσθέτοντας: «Μικρές γρατζουνιές είναι ορατές στο στρώμα του άβαφου χρώματος στο κάτω μέρος του πίνακα».
Ο εν λόγω πίνακας εκτιμάται ότι αξίζει έως και 50 εκατ. Ευρώ, σύμφωνα με την εφημερίδα AD.
«Η τεχνογνωσία συντήρησης έχει αναζητηθεί στην Ολλανδία και στο εξωτερικό. Αυτή τη στιγμή ερευνούμε τα επόμενα βήματα για την αντιμετώπιση του πίνακα», δήλωσε εκπρόσωπος του μουσείου στο BBC.
«Αναμένουμε ότι το έργο θα μπορέσει να παρουσιαστεί ξανά στο μέλλον», πρόσθεσε.
«Μικρές γρατζουνιές είναι ορατές στο στρώμα του άβαφου χρώματος στο κάτω μέρος του πίνακα»
Η «κατάρα» του Ρόθκο
Η Σόφι ΜακΑλούν, υπεύθυνη συντήρησης στην Fine Art Restoration Company, δήλωσε ότι οι «σύγχρονοι άβαφοι» πίνακες όπως ο πίνακας του Ρόθκο Grey, Orange on Maroon, No. 8 είναι «ιδιαίτερα επιρρεπείς σε ζημιές».
Αυτό οφείλεται «σε έναν συνδυασμό των πολύπλοκων σύγχρονων υλικών τους, της έλλειψης ενός παραδοσιακού στρώματος επικάλυψης και της έντασης των επίπεδων χρωματικών πεδίων, τα οποία καθιστούν ακόμη και τις μικρότερες περιοχές ζημιών άμεσα αντιληπτές», είπε.
«Σε αυτή την περίπτωση, το ξύσιμο των ανώτερων στρώσεων χρώματος μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εμπειρία θέασης του έργου», δήλωσε η κ. McAloone.
Ο πίνακας του Ρόθκο κρεμόταν στο Depot του μουσείου -μια δημόσια προσβάσιμη αποθήκη δίπλα στο κεντρικό μουσείο- στο πλαίσιο μιας έκθεσης που παρουσίαζε μια επιλογή «αγαπημένων έργων του κοινού» από τη συλλογή της γκαλερί.
Είναι δυνατή η αποκατάσταση;
Η αποκατάσταση ενός πίνακα του Ρόθκο είναι ένα δύσκολο έργο επειδή «το μείγμα χρωστικών ουσιών, ρητινών και κολλών του Ρόθκο ήταν αρκετά πολύπλοκο», δήλωσε ο Τζόνι Χελμ, διευθυντής μάρκετινγκ στην υπηρεσία αποκατάστασης έργων τέχνης Plowden & Smith.
Είπε ότι το γεγονός ότι ο πίνακας είναι αβαφής – που σημαίνει ότι είναι «ανοιχτός στο περιβάλλον» – θα αποτελέσει μια πρόσθετη πρόκληση για τους συντηρητές.
Οι συντηρητές που εργάζονται για την αποκατάσταση του πίνακα θα βρίσκονται τώρα πιθανότατα στη διαδικασία τεκμηρίωσης της έκτασης της ζημιάς και στην έρευνα «ιστορικών επιτυχημένων επεξεργασιών» των πινάκων του Ρόθκο.
«Τα έργα του Ρόθκο φαίνεται να έχουν τρομερή τύχη – δεν είναι ο πρώτος κατεστραμμένος Ρόθκο για τον οποίο ακούμε», δήλωσε ο Χελμ.
«Αναμένουμε ότι το έργο θα μπορέσει να παρουσιαστεί ξανά στο μέλλον»
Black on Maroon, Οκτώβριος 2012
Το έργο του Ρόθκο του 1958, Black on Maroon, βανδαλίστηκε σκόπιμα από τον Βλοζίμιερζ Ουμάνιεκ στην γκαλερί Tate Modern του Λονδίνου τον Οκτώβριο του 2012.
Ο Ουμάνιεκ οδηγήθηκε στη φυλακή για δύο χρόνια και στη συνέχεια ζήτησε συγγνώμη για τις πράξεις του.
Κατά τη διάρκεια της δίκης του, ο εισαγγελέας Γκρέγκορ ΜακΚίνλεϊ δήλωσε ότι το κόστος της επισκευής του έργου θα ανέλθει σε περίπου 235.451,00 Ευρώ. Οι συντηρητές χρειάστηκαν 18 μήνες για να επισκευάσουν τον πίνακα.
«Σε αυτή την περίπτωση, το ξύσιμο των ανώτερων στρώσεων χρώματος μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εμπειρία θέασης του έργου», δήλωσε η κ. McAloone.
Ο πίνακας του Ρόθκο κρεμόταν στο Depot του μουσείου -μια δημόσια προσβάσιμη αποθήκη δίπλα στο κεντρικό μουσείο- στο πλαίσιο μιας έκθεσης που παρουσίαζε μια επιλογή «αγαπημένων έργων του κοινού» από τη συλλογή της γκαλερί.
Ποιος θα πληρώσει τα «σπασμένα»;
Η Ρέιτσελ Μίρτλ, επικεφαλής του τμήματος Specie and Fine Arts της Aon, μιας εταιρείας που προσφέρει ασφαλιστική διαμεσολάβηση στους πελάτες της, δήλωσε ότι τα ασφαλιστήρια συμβόλαια για έργα τέχνης καλύπτουν συνήθως «όλους τους κινδύνους που συνδέονται με τη φυσική απώλεια και τη ζημία σε έργα τέχνης».
Αυτό περιλαμβάνει «τυχαίες ζημιές που προκαλούνται από παιδιά ή επισκέπτες, αν και με ορισμένες εξαιρέσεις», είπε.
Είπε ότι όταν ένα έργο τέχνης υποστεί ζημιά, ο ασφαλιστής μιας γκαλερί θα διορίσει έναν εξειδικευμένο εκτιμητή ζημιών έργων τέχνης για να επισκεφθεί το μουσείο.
Ο εκτιμητής ζημιών συνήθως «εξετάζει τις ζημιές στο έργο τέχνης, εξετάζει τυχόν υλικό από κάμερες κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης για να προσδιορίσει την ακριβή αιτία της απώλειας και αξιολογεί τις επιλογές συντήρησης», δήλωσε η κ. Μιρτλ.
Το μουσείο δεν σχολίασε ποιος θα θεωρηθεί υπεύθυνος για τη ζημιά στον πίνακα του 1960, τον οποίο η γκαλερί φέρεται να αγόρασε τη δεκαετία του 1970.
Το Μουσείο Boijmans Van Beuningen έχει χρεώσει στο παρελθόν επισκέπτες που έχουν προκαλέσει ζημιές σε εκθέματα τέχνης.
Η Σάρον Κόεν, εκπρόσωπος του μουσείου εκείνη την εποχή, αναφέρθηκε από την AD ως εξής: «Είναι φυσιολογική διαδικασία για τους ανθρώπους να πληρώνουν αν κάνουν ζημιά στην τέχνη».
«Είναι φυσιολογική διαδικασία για τους ανθρώπους να πληρώνουν αν κάνουν ζημιά στην τέχνη»
Στα σκουπίδια
Ο πίνακας του Ρόθκο «Grey, Orange on Maroon, No. 8» είναι ένα από τα πολλά έργα σύγχρονης τέχνης που έχουν υποστεί ζημιές στην Ολλανδία τα τελευταία χρόνια.
Τον Νοέμβριο του 2024, πολλές μεταξοτυπίες του Αμερικανού ποπ καλλιτέχνη Άντι Γουόρχολ καταστράφηκαν από κλέφτες κατά τη διάρκεια απόπειρας ληστείας της γκαλερί τέχνης MPV στην πόλη Oisterwijk.
Σε ένα άλλο περιστατικό, ένα ολλανδικό δημαρχείο παραδέχθηκε ότι «πιθανότατα» πέταξε κατά λάθος 46 έργα τέχνης – μεταξύ των οποίων και μια εκτύπωση του Άντι Γουόρχολ με την πρώην βασίλισσα της Ολλανδίας – κατά τη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης πέρυσι.
Τα μουσεία έχουν διαφορετικές πολιτικές όταν αντιδρούν σε ζημιές που προκαλούνται από παιδιά.
Τον περασμένο Αύγουστο, ένα τετράχρονο αγόρι έσπασε κατά λάθος ένα βάζο ηλικίας 3.500 ετών σε κομμάτια στο Μουσείο Χεχτ στο Ισραήλ.
Τότε, ο εργαζόμενος στο Μουσείο Hecht Lihi Laszlo δήλωσε στο BBC ότι το μουσείο δεν θα αντιμετώπιζε το περιστατικό «με σοβαρότητα» επειδή «το βάζο καταστράφηκε κατά λάθος από ένα μικρό παιδί».
Η οικογένεια προσκλήθηκε ξανά στην έκθεση με την οικογένειά του για μια οργανωμένη ξενάγηση λίγο μετά την εκδήλωση του περιστατικού.
* Πηγή: BBC | Kεντρική φωτογραφία: Museum Boijmans Van Beuningen
